• Grip is het woord voor 2016. We zijn hem kwijt. Dat is recent nog wel gebleken.
• We vieren de stapjes te weinig, omdat er altijd wel ergens iemand struikelt.
• Kleiner en flexibeler heeft de toekomst.
• We wensen een menselijke maat. Tijd is aandacht. 
• Aandacht geeft betekenis. Betekenis zorgt voor grip. 
• Na twee decennia nadruk op ‘ik’, succes, selfies, efficiëntie en het bijbehorende ongeduld, neemt de behoefte aan het zelfoverstijgende toe. Voel ik nog binding met anderen, met een idee? 
U begrijpt dat dit laatste de ChristenUnie ook bijzonder aanspreekt. Wij spreken dan ook van ‘Hoop’.

Als gemeentebestuur zijn we op zoek naar onze inwoners. Hoe vinden wij elkaar beter en hoe versterken we elkaar? Met de wijkregisseurs en ambassadeurs kunnen we de eerder genoemde stapjes vieren.

Het organiseren van de bereidheid om wat voor anderen of de samenleving te doen is erg belangrijk. Dat blijkt ook uit de uitspraken van Paul Dekker van het Sociaal en Cultureel Planbureau m.b.t. bezorgde inwoners:
“Mensen hebben de neiging elkaar te bevestigen in hun negativiteit. Terwijl veel boze burgers het in de praktijk van hun eigen leven best goed hebben.
Maar er is ook een groep, met name laagbetaalden en laagopgeleiden die te maken hebben met een stapeling van problemen. Het is te begrijpen dat zij meer moeite hebben met ontwikkelingen in de samenleving. Oude solidariteitsbanden zijn verloren gegaan. Je wordt nu zelf verantwoordelijk gehouden voor je situatie. Daardoor kennen mensen meer schaamte, maar ook boosheid en onmacht.”
Volgens het SCP vindt tweederde van de Nederlanders het de verkeerde kant op gaan met het land. Deze groep is te verdelen in bezorgde of boze burgers of burgers vervuld van onbehagen.
Bezorgdheid komt voort uit betrokkenheid en leidt er vaak toe dat mensen in beweging komen.
Boosheid hoeft geen probleem te zijn, maar wordt vaak gevoed door grote woorden die mensen uit de media halen. Ze krijgen dan het idee dat ze een beetje nijdig moeten zijn, omdat anders niet naar hen wordt geluisterd. En geldt dit soms ook niet in de raad?
De moeilijkste categorie is die van onbehagen, omdat die zo ongrijpbaar is. Bij een harde kern slaat die om in fatalisme ‘je kunt er toch niets aan doen’ en men doet vervolgens negatief over politiek, zorg, Europa, vluchtelingen e.d. 
Wij moeten deze mensen niet in hun onbehagen bevestigen. We kunnen alleen concrete problemen aanpakken, goede dingen doen, uitleggen wat we doen en onjuiste beelden bestrijden. Alleen zeggen ‘wij herkennen ons niet in uw verhaal’ is hierbij zeer onvoldoende.
Laten we de democratie zijn die ook luistert naar minderheden en eerlijk is over de problemen (en de onmogelijkheid van sommige oplossingen). 
Laten we als politiek naar onszelf kijken, wat is onze echte drijfveer? Sturen we op klanttevredenheid of op euro’s. Gaan we nog voor het algemeen belang?

Trendrede: Kleiner en flexibeler heeft de toekomst.
Naar de toekomst kijkend zien we de nieuwe omgevingswet op ons af komen. De Omgevingswet en de bedoeling ervan passen bij de visie van de ChristenUnie waarin de samenleving aangesproken wordt op eigen ontwikkelingskracht. Het past bij een overheid die niet van bovenaf alles regelt en bepaalt, maar vooral eerst gaat luisteren en beleid en plannen van onderaf tot stand laat komen en streeft naar minder regels. Ik hoop dan ook dat er voldoende urgentiebesef aanwezig is en op tijd wordt begonnen met borging in de organisatie.
Het gaat daarin over méér dan bestemmingen en milieunormen. Integraliteit, burgerparticipatie en duurzaamheid worden leidend. De Omgevingswet zet sterk in op het direct (aan de voorkant) betrekken van inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties bij ruimtelijke initiatieven. Door direct mee te praten komt alle beschikbare kennis en informatie boven tafel en ontstaat draagvlak.

Grip op het klimaat
Ook in Tiel blijven we zoeken naar oplossingen in verband met klimaatverandering. Vergroening van zowel de openbare ruimte als de particuliere tuinen kan daaraan bijdragen. Door verstening van tuinen neemt de temperatuur in de stad toe en het heeft nadelige gevolgen voor afvoer van neerslag via het riool. Veel mensen zijn zich hiervan niet bewust. Om bij te dragen aan bewustwording van het nut en de noodzaak van ‘groen’ in tuinen’ dienen wij een motie in om Tiel aan te melden als deelnemer van Operatie Steenbreek. Deze organisatie heeft veel ervaring in het enthousiasmeren van inwoners om hun tuin te vergroenen.
Nu ik het toch over het klimaat heb, zou ik nog wel graag willen weten wat concreet wordt gedaan met de aanbevelingen uit de stadsklimaatstudie van de Universiteit van Wageningen (2012)? Is het bijv. betrokken bij plannen voor de Waalkade?

Grip op het sociaal domein
Er liggen ook kansen om vanuit het sociaal domein invloed uit te oefenen op de Omgevingsvisie. Een veilige en gezonde leefomgeving, levensloopbestendig, waarin bewoners langer zelfstandig kunnen wonen en die de sociale cohesie bevordert. 
De gemeente kan dit alleen met hulp van maatschappelijke partners als woningcorporaties, middenstand, zorginstellingen en inwoners.
De ChristenUnie wil graag dat werk wordt gemaakt van levensloopbestendige woningen en wijken, ondersteund door een goede infrastructuur (sociaal-culturele activiteiten en zorgondersteuning). 
Ik herinner nog maar even aan Actiepunt 7 uit de Woonvisie: Uitwerking beleid voor energieduurzaamheid en levensloopgeschiktheid voor de particuliere woningvoorraad. Het zal met name gericht zijn op motivering en voorlichting. Daarom graag meer actie op de mogelijkheid van ‘Opplussen.’

Trendrede: We wensen een menselijke maat. Tijd is aandacht. 
En ik hoor u stiekem denken “I CU”………
Dat de raad op het sociaal domein grip mist hebben wij onlangs duidelijk gemaakt en zal een volgende raadsvergadering worden besproken.
Er ligt ruim 2 mio op de plank en wij willen die graag goed inzetten om mensen kansen te geven. Wij zullen die nodig hebben voor de uitwerking van het minimabeleid, huishoudelijke ondersteuning en verbetering van jeugdzorg. Het is misschien mogelijk de eigen bijdrage WMO te verlagen. En, afhankelijk van de beantwoording van onze schriftelijke vragen, voor beleid rond verwarde personen. Bovendien ligt er van ons nog een aangehouden motie Geluksbudget die we na meer financiële duidelijkheid hopelijk volgend jaar kunnen inzetten.

Trendrede: Aandacht geeft betekenis. Betekenis zorgt voor grip. 
Tijd is het nieuwe goud las ik in de Goot 500 over weldoeners wereldwijd. Zo blijf ik naast Preventie hameren op Presentie, oftewel vitamine A + B, aandacht en betrokkenheid. 
In dit kader zijn wij sterk voor Sociale wijkteams. Bij groei naar levensbrede toegang kan ook ‘werk en inkomen’ worden meegenomen. Zo bevorder je een integrale aanpak.
Laat zien dat we met integrale aanpak de leefbaarheid in de wijk verbeteren, ook voor ouderen en alleenstaanden, kwetsbaren en laaggeletterden, mensen die niet of nauwelijks een netwerk van mantelzorgers kennen. Maar ook voor mensen die naast keihard werken, gezin en mantelzorg, tal van vrijwilligersactiviteiten moeten ontplooien voor bijv. school, sportvereniging en buurt.

Kunt u ons een reactie geven op het feit dat Jongerencoaching door Mozaïek steeds minder wordt, omdat er geen doorverwijzing meer plaatsvindt vanuit 'Samen voor Rivierenland'/zorgcoördinatie. Dit zouden wij jammer vinden i.v.m. preventie en aandacht.

De samenwerking met zorgverzekeraars komt in Tiel maar moeizaam tot stand. In het land zijn hiervan echter al vele goede voorbeelden te vinden. Tips zijn bijvoorbeeld te vinden in het rapport ‘Opzetten succesvolle samenwerking tussen gemeente en zorgverzekeraar’. Wij doen dan ook de dringende oproep hier meer werk van te maken n.a.v. ons amendement van oktober 2014.

Grip op de gemeentekas
Wij hebben kennis genomen van de midterm-review van het collegeprogramma. Veel bezuinigingen moesten naar beneden worden bijgesteld, omdat in het bloesemakkoord risico is genomen en hogere opbrengsten waren verwacht. Zoals de uitbesteding beheer openbare ruimte naar de AVRI, de bedrijfsvoering samen met Culemborg en Geldermalsen, het vastgoedbeheer en de privatisering van het zwembad. Daartegenover staan wel meer uitgaven bijv. voor het Lingecollege. 
Heeft het college haar hand overspeeld?

Trendrede: Behoefte aan het zelfoverstijgende
In de trendrede las ik ook: “Alle grote verhalen worden gewantrouwd. Wat resteert is een grenzeloos subjectivisme. Dit dwingt ons naar binnen te kijken, naar de eigen waarden, wensen en betekenis.”
Laat ik daarom zoals u van mij gewend bent hoopvol afsluiten. 
Luther zei: “Al zou ik weten dat de wereld morgen ten onder ging, ik zou vandaag nog een appelboom planten.”
Hoopvol ben ik vanuit de overtuiging dat mensen kunnen samenleven, hoe verschillend ze ook zijn. En dat de politiek daar een zinvolle, waardevolle bijdrage aan kan leveren, als smaakmaker, vredestichter, door goed te doen en eerlijk te zijn, en wat de ChristenUnie betreft in afhankelijkheid van God.